106/GỢI Ý TRẢ LỜI CẦU HỎI CUỘC THI TÌM HIỂU CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG CỦA CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG NHÀ NƯỚC VÕ CHÍ CÔNG

            Nguồn: Đoàn Hoài Tâm

Câu 1: (5 điểm) Đồng chí Võ Chí Công tham gia hoạt động cách mạng và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) vào thời gian nào? Những đóng góp của đồng chí Võ Chí Công trong thời kỳ 1930 - 1945?

Gợi ý trả lời: Đồng chí Võ Chí Công đã tích cực tham gia hoạt động trong phong trào thanh niên yêu nước ở cơ sở từ các năm 1930-1931. Năm 1935, Võ Chí Công được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam).

Năm 1936, khi mới 24 tuổi, đồng chí đã được Đảng tin cậy giao nhiệm vụ làm Bí thư Chi bộ ghép của nhiều xã ở huyện Tam Kỳ. Năm 1939, đồng chí được giao nhiệm vụ là Bí thư Huyện ủy huyện Tam Kỳ, Quảng Nam - Đà Nẵng. Năm 1940, ở tuổi 28, Võ Chí Công đã được giao nhiệm vụ làm Bí thư Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng. Năm 1941, khi Xứ ủy Trung Kỳ được tái lập, đồng chí được cử làm Xứ ủy viên đặc trách miền Trung với địa bàn rộng lớn gồm các tỉnh từ Đà Nẵng đến Phú Yên.

Đầu năm 1942, thực dân Pháp điên cuồng khủng bố phong trào cách mạng miền Trung, nhiều tổ chức cơ sở Đảng bị tan vỡ, đồng chí Võ Chí Công được điều chuyển vào cực Nam Trung Bộ hoạt động để tiếp tục xây dựng phong trào. Tháng 6-1942, khi những cán bộ lãnh đạo cao nhất của tỉnh Quảng Nam bị địch bắt, đồng chí đã được Đảng giao nhiệm vụ làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam lần thứ 2. Tháng 10-1943, khi đang là Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí bị thực dân Pháp bắt và kết án tù chung thân (sau đó được giảm xuống còn 25 năm) và chuyển đi biệt giam cấm cố ở nhà lao Buôn Ma Thuột. Trong nhà tù thực dân, mặc dù bị biệt giam, cấm cố, bị tra tấn hết sức dã man, nhưng Võ Chí Công luôn luôn chủ động tấn công kẻ thù, đấu tranh chống chế độ hà khắc và lao dịch khổ sai của nhà tù thực dân; đồng thời, kiên quyết đấu tranh chống tư tưởng dao động của một số cán bộ, đảng viên không chịu nổi sự tra tấn dã man của kẻ thù trong nhà tù, nêu cao phẩm chất cao đẹp của người chiến sĩ cộng sản.

Câu 2: (10 điểm) Những hoạt động cách mạng tiêu biểu của đồng chí Võ Chí Công thời kỳ 1945 - 1954?

Gợi ý trả lời: Tháng 3.1945, sau sự kiện Nhật đảo chính Pháp, đồng chí được ra tù, trở về Quảng Nam, tiếp tục hoạt động cách mạng, làm Trưởng ban khởi nghĩa ở Hội An, chỉ huy cướp chính quyền ở Quảng Nam. Với kế hoạch hành động hết sức linh hoạt và sáng tạo, như: gửi thư đòi Tỉnh trưởng giao quyền cho cách mạng; cử cán bộ đi sâu vào cơ sở của địch để vận động binh biến; tổ chức quần chúng biểu tình bao vây đồn bốt và các cơ quan đầu não của địch, trấn áp bọn ngoan cố. Trước khí thế áp đảo của quần chúng, chính quyền tay sai ở Hội An tan rã nhanh chóng, ta hoàn toàn làm chủ tỉnh lụy ngay trong ngày 17.8.1945. Sau đó, các huyện trong tỉnh Quảng Nam lần lượt giành được chính quyền.

Bằng nhiều biện pháp, đồng chí Võ Chí Công đã cùng Ban lãnh đạo khởi nghĩa giành được thắng lợi trong tỉnh một cách nhanh chóng. Cách mạng Tháng Tám thành công, đồng chí đã cùng Ủy Ban nhân dân cách mạng lâm thời trực tiếp chỉ đạo xây dựng chính quyền cách mạng và lực lượng vũ trang ở Quảng Nam – Đà Nẵng.

Được Trung ương Đảng và Chủ tich Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ giúp đỡ cách mạng Cam Pu Chia. Năm 1951, trên cương vị Bí thư Ban cán sự Đông Bắc Miên, đồng chí đã cùng đồng chí mình hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, đồng chí là một trong những lãnh đạo chủ chốt của Liên khu V, lãnh đạo nhân dân Liên khu V kiên cường chiến đấu, tăng gia sản xuất, chia lửa với chiến trường chính Điện Biên Phủ, góp phần vào thắng lợi chung của cả nước, buộc Pháp phải kí hiệp định Giơnevơ, lập lại hòa bình ở Việt Nam.

Câu 3: (10 điểm) Đồng chí Võ Chí Công từng giữ những chức vụ gì trong những năm 1954 - 1964 và những đóng góp quan trọng của đồng chí trong thời kỳ này?

Gợi ý trả lời: Đầu năm 1954, đồng chí làm Trưởng đoàn cán bộ Liên khu V ra miền Bắc học tập kinh nghiệm về cải cách ruộng đất và được phân công trực tiếp làm Đoàn ủy viên cải cách ruộng đất ở Việt Bắc. Là người trưởng thành từ cơ sở, luôn luôn gắn bó mật thiết với nhân dân, luôn lắng nghe ý kiến của nhân dân, nhạy bén nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của nhân dân, trong quá trình thực hiện cải cách ruộng đất, Võ Chí Công đã sớm nhận ra những sai lầm nghiêm trọng và đã mạnh dạn đề xuất những suy nghĩ của mình với Trung ương. Chính từ những ý kiến đề xuất trung thực và thẳng thắn này của không ít cán bộ lãnh đạo của Đảng, trong đó có đồng chí Võ Chí Công mà cải cách ruộng đất đã không bị thực hiện một cách triệt để đến cùng. Điều này đã góp phần hạn chế những sai lầm nghiêm trọng và những hậu quả khôn lường của cải cách ruộng đất.

Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, đồng chí Võ Chí Công được giao nhiệm vụ bí mật trở lại làm Phó Bí thư Khu ủy, lãnh đạo phong trào cách mạng ở Khu V. Khi đó tình hình cách mạng miền Nam có những diễn biến phức tạp: Ngụy quyền Sài Gòn không thực hiện nghiêm chỉnh Hiệp định Giơ ne mà dùng nhiều thủ đoạn thâm độc đàn áp phong trào cách mạng và trả thù những gia đình có thân nhân tham gia kháng chiến một cách hết sức dã man. Là một người hoạt động bí mật trong lòng miền Nam, hơn ai hết, Võ Chí Công hiểu rõ bản chất của tình thế cách mạng và bản chất thâm độc của kẻ thù. Năm 1960, khi ra Bắc, ông trở thành một trong những người cán bộ lãnh đạo chủ chốt của cách mạng miền Nam kiên quyết ủng hộ chủ trương chuyển hướng chiến lược đấu tranh và tích cực xây dựng Nghị quyết số 15 của Trung ương Đảng.

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (9-1960), đồng chí Võ Chí Công được bầu là Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Khu ủy Khu V. Tháng 1-1961, khi Trung ương Cục miền Nam được thành lập, đồng chí được phân công làm Phó Bí thư Trung ương Cục.

Tháng 3.1962, tại Đại hội Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, đồng chí được bầu làm Phó Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và là đại diện của Đảng trong Mặt trận. Tháng 1.1964, Bộ Chính trị điều động đồng chí về khu V, vẫn làm Phó Bí thư Trung ương Cục miền Nam, kiêm Bí thư và Chính ủy Khu V. Đ/c Võ Chí Công đã tích cực thúc đẩy phong trào và vận dụng sáng tạo sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, cùng Trung ương Cục lãnh đạo đồng bào miền Nam đứng lên phá “ấp chiến lược” và làm phá sản hoàn toàn chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của Mỹ Ngụy ở miền Nam, đưa cách mạng miền Nam bước vào một giai đoạn phát triển mới.

Câu 4: (10 điểm) Từ năm 1964 đến năm 1975, trên cương vị Bí thư Khu ủy kiêm Chính ủy Quân khu 5, đồng chí Võ Chí Công đã có những đóng góp quan trọng gì đối với phong trào cách mạng ở Khu 5?

Gợi ý trả lời: Từ năm 1964 - 1975, đồng chí được giao trọng trách là Phó Bí thư Trung ương Cục miền Nam, Bí thư Khu ủy Khu V, đồng thời là Chính ủy Quân Khu V. Với cương vị quan trọng này, Võ Chí Công đã tỏ rõ tài năng xuất chúng của một vị lãnh đạo chiến trường. Đồng chí đã cùng Trung ương Cục miền Nam nói chung và Khu ủy Khu V nói riêng trực tiếp lãnh đạo quân và dân Khu V giành những thắng lợi mang tính quyết định, góp phần quan trọng làm phá sản hoàn toàn chiến lược “chiến tranh cục bộ” của đế quốc Mỹ.

Khi lãnh đạo cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968, đến ngày thứ 7, khi bắt đầu gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ và nhận ra âm mưu thâm độc của địch ở các thành phố lớn, trên cơ sở nắm vững và làm chủ tình hình, đồng chí Võ Chí Công và các đồng chí lãnh đạo Khu V nhận thấy nhiệm vụ của cuộc tập kích chiến lược đã cơ bản hoàn thành và quyết đoán chuyển lực lượng về hậu phương miền núi và củng cố nông thôn, một bước đi trước hết sức kịp thời. Chính quyết định sáng suốt này đã tránh được những tổn thất nặng nề cho quân và dân Khu V khi sau đó địch tập trung toàn bộ lực lượng để phản kích quân giải phóng. Sau chiến thắng Buôn Ma Thuột, cục diện chiến trường miền Nam đã có những dấu hiệu thay đổi mang tính chiến lược toàn diện. Nhạy bén nắm bắt được tình thế, làm chủ tình hình và táo bạo chớp thời cơ, Võ Chí Công cùng các đồng chí lãnh đạo Khu V đã đề xuất ý kiến với Bộ Chính trị và sau khi được sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, đồng chí đã lãnh đạo quân và dân Khu V quyết định bất ngờ tấn công giải phóng Đà Nẵng trong khi ở Đà Nẵng lực lượng quân đội Sài Gòn rất đông và đang trở thành nơi tập kết co cụm tử thủ của chúng ở miền Trung. Đòn tấn công táo bạo, quyết liệt và bất ngờ này đã làm cho chúng choáng váng không kịp trở tay, ngụy quân, ngụy quyền ở Đà Nẵng nhanh chóng rối loạn, sụp đổ, tan rã và tháo chạy. Tấn công giải phóng Đà Nẵng là một đòn đánh chí mạng vào ý chí và tinh thần của ngụy quân ngụy quyền Sài Gòn. Nó đã chia cắt, cô lập quân địch thành nhiều mảnh biệt lập với nhau; đồng thời, tạo ra thế và lực mới cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của cả miền Nam.

Câu 5: (15 điểm) Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước năm 1975 đến năm 1986, đồng chí Võ Chí Công giữ những chức vụ và có những đóng góp quan trọng gì?

Gợi ý trả lời: Sau ngày đất nước thống nhất, đồng chí Võ Chí Công được Đảng và nhân dân ta giao nhiều trọng trách. Đồng chí là Đại biểu Quốc hội các khóa VI, VII,VIII; là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khóa III, IV,V,VI; là Ủy viên Bộ Chính trị các khóa IV,V,VI và từng giữ các trọng trách: Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Bộ trưởng Bộ Hải sản; Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Trưởng Ban Cải tạo nông nghiệp miền Nam; Bí thư Trung ương Đảng, Thường trực Ban Bí thư; Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng; Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng; Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII và VIII.

Khi giữ chức Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Hải sản, trong tình hình kinh tế bao cấp, Nhà nước không đủ xăng dầu, phương tiện sản xuất cho ngành hải sản hoạt động. Nhận rõ được ưu thế đất nước có bờ biển dài, nhiều tiềm năng phát triển kinh tế thủy sản, đ/c Võ Chí Công đã xuống các cơ sở quốc doanh, các hợp tác xã nghề cá lâu năm để nghiên cứu, tìm ra nguyên nhân của sự trì trệ, thua lỗ; đề xuất với Chính phủ những giải pháp thiết thực, giải quyết khó khăn cho ngành hải sản, thực hiện cơ chế tự quản để phát triển sản xuất, Nhà nước xóa bỏ bao cấp. Do có sự đổi mới về quản lý và cách tổ chức, ngành hải sản đã từng bước vươn lên trở thành một ngành quan trọng trong nền kinh tế quốc dân.

Khi làm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, đồng chí đã nhạy bén nhận ra những hạn chế, sai lầm trong phương pháp quản lý nông nghiệp, trong cách thức tổ chức các hợp tác xã và xuất phát từ thực tiễn, đồng chí là người quyết liệt ủng hộ chủ trương khoán sản phẩn trong nông nghiệp mà chúng ta vẫn thường gọi là khoán 100 và khoán 10. Chính sự thay đổi cách thức quản lý nông nghiệp theo hướng khoán này đã tạo ra sự đột phá khởi đầu trong đổi mới tư duy kinh tế, mở ra một giai đoạn phát triển mới của đất nước - đó là đổi mới toàn diện đất nước.

Khi làm Trưởng ban nghiên cứu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, đ/c đã tích cực xuống các cơ sở kinh tế, mở nhiều cuộc hội thảo, tập hợp ý kiến của các chuyên gia kinh tế, các viện nghiên cứu. Sau đó hoàn thiện Bộ Chính trị ra Nghị quyết 306 về phát huy quyền tự chủ trong sản xuất kinh doanh của đơn vị kinh tế (bao gồm cả công nghiệp, nông nghiệp và phân phối lưu thông)…

Nói chung trên cương vị công tác nào, đồng chí Võ Chí Công cũng luôn thể hiện rõ tài năng lãnh đạo xuất sắc của mình.

Câu 6: (10 điểm) Đồng chí Võ Chí Công được bầu giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng Nhà nước vào thời gian nào? Trên cương vị là Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, đồng chí có những đóng góp quan trọng gì vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc?

Gợi ý trả lời: Tháng 4/1987, tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa VIII, đồng chí được Quốc hội bầu làm Chủ tịch Hội đồng Nhà nước.

Trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, ông đã có những đóng góp quan trọng vào đổi mới hoạt động của Quốc hội, đặc biệt là bổ sung, hoàn thiện Hiến pháp, hệ thống luật pháp Với chức trách là Chủ tịch Ủy ban sửa đổi Hiến pháp năm 1980, dưới sự lãnh đạo chặt chẽ của Bộ Chính trị, sự góp ý của Hội đồng Nhà nước, Chủ tịch Võ Chí Công đã cùng Ủy ban tập hợp ý kiến rộng rãi của các tầng lớp nhân dân; tập trung được nhiều chuyên gia; nghiên cứu kinh nghiệm xây dựng Hiến pháp của một số nước, vận dụng vào thực tiễn Việt Nam; kiên trì đấu tranh với những quan điểm sai trái trong việc sửa đổi Hiến pháp, giữ vững những điều cơ bản về dân chủ, về pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Hiến pháp sửa đổi năm 1992 - Hiến pháp của thời kỳ đổi mới, được Trung ương Đảng, Quốc hội thông qua, đánh dấu mốc lịch sử về công cuộc đổi mới toàn diện của đất nước, làm cơ sở vững chắc cho việc xây dựng hệ thống pháp luật, quản lý mọi mặt hoạt động của đất nước. Trong thành công chung đó có sự đóng góp rất quan trọng của đồng chí Võ Chí Công.

Câu 7: (5 điểm) Thông qua việc tìm hiểu cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí Võ Chí Công, bạn hãy cho biết những phẩm chất đạo đức tiêu biểu của đồng chí?

Gợi ý trả lời: Đồng chí Võ Chí Công là tấm gương cao đẹp của một người cộng sản mẫu mực, là một trong những người học trò xuất sắc nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh, suốt đời tận trung với nước, tận hiếu với dân.

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, chống Đế quốc Mỹ xâm lược, được đào luyện trong thực tiễn đấu tranh cách mạng, vượt qua mọi hi sinh, gian khổ kể cả những lúc bị địch bắt, tù đày đồng chí Võ Chí Công vẫn một lòng trung thành với Đảng, với lý tưởng cộng sản, không sợ hi sinh gian khổ với nghị lực phi thường của người cộng sản, đồng chí đã cống hiến trọn đời mình giành độc lập dân tộc, bảo vệ và xây dựng đất nước.

            Trong công tác, đồng chí luôn thể hiện rõ tư duy độc lập, sáng tạo của một nhà lãnh đạo ở tầm chiến lược. Đồng chí vừa là người lãnh đạo, vừa là người tổ chức, vừa là người hoạt động với tinh thần trách nhiệm cao, nghiêm túc, mẫu mực; phong cách làm việc khoa học, tỉ mỉ, có nguyên tắc nhưng không máy móc mà hết sức linh hoạt; luôn tin tưởng vào sức mạnh của quần chúng nhân dân, gắn bó mật thiết với nhân dân; phấn đấu không mệt mỏi xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc; đem hết trí tuệ, sức lực để hoàn thành tốt mọi công việc mà Đảng và nhân dân giao phó.

Trong sinh hoạt, đồng chí luôn thể hiện tác phong sinh hoạt bình dị, gần gũi mọi người, chân thành, thẳng thắn, thân ái, chu đáo luôn quan tâm đến đồng chí, đồng đội và nhân dân, luôn chăm lo giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong nội bộ. Đồng chí là người lãnh đạo được nhân dân tôn trọng, quý mến.

Đồng chí Võ Chí Công là tấm gương sáng về đạo đức cách mạng, với các phẩm chất tiêu biểu cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư theo tấm gương gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, sống có tình nghĩa, hết lòng thương yêu đồng chí, đồng bào. Tình thương yêu con người của đồng chí được hòa quyện với tình yêu quê hương, đất nước. Đồng chí Võ Chí Công đã để lại cho chúng ta hình ảnh về một nhà lãnh đạo đức độ, một nhà hoạt động thực tiễn phong phú, một chiến sĩ cách mạng tài trí kiên cường, suốt đời hy sinh phục vụ Đảng, phục vụ nhân dân, phục vụ đất nước.

Câu 8: (5 điểm) Để ghi nhớ công lao to lớn của đồng chí Võ Chí Công đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, Đảng và Nhà nước ta đã tặng thưởng những phần thưởng gì?

Gợi ý trả lời: Với những đóng góp vô cùng lớn lao cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc trong gần một thế kỷ, đồng chí Võ Chí Công đã được Đảng, Nhà nước ta tặng thưởng Huân chương Sao vàng, huân chương "Vì sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc", và nhiều huân, huy chương cao quý khác và tặng Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng.

Câu 9: (5 điểm) Ghi nhớ công lao, trân trọng tình cảm của đồng chí Võ Chí Công đối với quê hương Quảng Nam, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Quảng Nam đã xây dựng, xuất bản những công trình, tác phẩm gì?

Gợi ý trả lời: Để ghi nhận công lao to lớn, trân trọng tình cảm của đồng chí Võ Chí Công với quê hương Quảng Nam, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Quảng Nam đã xây dựng khu nhà lưu niệm về đồng chí, tại thôn Khương Mỹ, xã Tam Xuân, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Tại nhà trưng bày nằm chính giữa khu lưu niệm, Bảo tàng Quảng Nam đã giới thiệu 50 hiện vật, tư liệu và gần 200 ảnh lớn nhỏ, có liên quan trực tiếp đến cuộc đời hoạt động của đồng chí Võ Chí Công từ năm 1945 đến nay. Ngày 5/8/2012, nhà lưu niệm đồng chí Võ Chí Công đã được công nhận là Di tích cấp quốc gia.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Nam xuất bản cuốn sách “Võ Chí Công - Người con ưu tú của quê hương Quảng Nam - Đà Nẵng”. Với gần 800 trang, cuốn sách đã tập hợp, giới thiệu nhiều bài viết của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà báo… hồi tưởng về cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng sôi nổi của đồng chí Võ Chí Công. Đồng thời, sách cũng giới thiệu một số bài viết, bài phát biểu của đồng chí Võ Chí Công về một số chủ trương lớn, đánh giá một số sự kiện lịch sử quan trọng.

Câu 10: (25 điểm) Đối với thế hệ trẻ Việt Nam nói chung, tuổi trẻ Quảng Nam nói riêng, cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Võ Chí Công là tấm gương sáng về sự lựa chọn mục tiêu, lý tưởng sống, về lòng yêu nước, thương dân. Là thế hệ trẻ đang sống, học tập và công tác trên quê hương Quảng Nam, theo bạn, tuổi trẻ Quảng Nam cần phải làm gì để góp phần vào việc xây dựng quê hương Quảng Nam ngày càng giàu đẹp cũng như xây dựng tổ chức công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong thời gian đến. (Bài viết không quá 2.000 chữ).