134/ THỰC PHẨM GÂY DỊ ỨNG

Hiệp hội dị ứng và miễn nhiễm của Hoa Kỳ tường trình rằng có khoảng 30% người lớn bị dị ứng ít nhất một vài thực phẩm và xẩy đến bất cứ ai ở lớp tuổi nào. Triệu chứng phát hiện bên ngoài như là sẩn, ngứa, xưng, nổi mề đai, lở vẩy chóc, hoặc ở trong cơ thể như trong lưỡi, phổi, cuống họng, ruột, như tiêu chảy, xuyễn, áp huyết xuống thấp, đau cuồn cuộn có thể nguy hiểm đến tính mạng. Dị ứng thực phẩm được chia làm hai loại: 1) -Cảm ứng bén nhậy với thực phẩm. 2) -Cảm ứng không chấp nhận được thực phẩm. Cảm ứng bén nhạy: Các nhà chuyên môn về dinh dưỡng thường dùng chữ cảm ứng bén nhạy với thực phẩm để chỉ phản ứng dị ứng của thực phẩm do hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các kháng sinh từ bên ngoài vào tiêu diệt chúng. Phản ứng của cảm ứng bén nhạy với thực phẩm đầu tiên là kích thích hệ thống miễn nhiễm tạo ra kháng thể chống lại các kháng sinh từ bên ngoài vào tạo ra hàng loạt các triệu chứng của bệnh kể trên. Nếu cứ ăn những loại thực phẩm tạo ra dị ứng và các triệu chứng của bệnh vẫn cứ tiếp diễn ăn và người bệnh vẫn tiếp tục dùng các loại thuốc như antihistamine, epinephrine để chữa trị (hiện nay chưa có loại thuốc nào có thể chữa trị được thực phẩm gây dị ứng) thì những triệu chứng này trở thành kinh niên đưa tới các bệnh viêm chứng như phong thấp, nhức đầu, sổ mủi, bệnh thận. Các loại thực phẩm có cảm ứng bén nhạy thường là các chất đạm, vào khoảng 90% các thực phẩm tạo ra dị ứng thường là các loại thực phẩm sau: -Sữa bò, trứng, đồ biển (cua, tôm, tôm hùm) hạt nhân (đậu phọng, hạt điều, hạt óc chó) rau đậu (đậu biển, đậu lima, đậu hòa lan) bắp, lúa mì, đậu nành. Sữa bò thường tạo ra dị ứng bén nhạy trong trẻ em (khoảng 5%) hơn là trong người lớn (chỉ có 2%). Và khi lớn lên nhương dị ứng về sữa bò, đậu nành, trứng này dần dần biến mất. Nhưng các loại khác như cá, đậu phọng, các loại hạt nhân thì hầu như phải kiêng cử suốt đời. Những nguyên nhân khác ngoài dị ứng thực phẩm còn là bị phải các loại phấn hoa của cỏ Ragweed là một loại cỏ dại mọc rất nhiều trên đất Mỹ ngoại trừ miền nam Californiạ Rất nhiều người di cư sang Hoa Kỳ độ vài ba năm sau mới phát hiện triệu chứng dị ứng đầu tiên trong đời vì hít phải loại phấn hoa của cây cỏ dại này. Mỗi cây cỏ dại có tới hàng tỷ phấn hoa bị gió thổi bay trong không khí có thể bay xa lên tới 300, 400 dậm, rải bụi hoa dại khắp vòm trời Hoa Kỳ chứ không phải cần có cây cỏ dại sau vườn mới bị dị ứng. Còn nguyên nhân khác nữa là bụi của phân con mọt hay mối, những con mọt này sống ở nhiệt độ trên 60 độ và độ ẩm 50%, và ở tất cả mọi nơi từ thảm, sàn nhà, chăn, niệm, bàn ghế, quần áo trong nhà, khi ta hút bụi, những bụi phân của mọt bay nhiều giờ trong không khí và được hít vào trong cơ thể. Dị ứng phát triển ra sao? Có 3 yếu tố góp phần phát triển dị ứng: -Tế bào Mast được thấy trong vành trong của các mạch máu nhỏ trong toàn cơ thể, nhiều nhất là tại các nơi tiếp xúc với bên ngoài, như da, lỗ mũi , phổi, ruột, bộ máy sinh sản. Nhiệm vụ của tế bào Mast là tiết ra chất Heparin có trách nhiệm làm cho máu không đông, tiết ra chất histamin làm nở mạch máu gia tăng thấm thấu, và các loại hóa chất xúc tác tạo dị ứng. Có ít nhất 28 loại khoáng chất khác nhau trách nhiệm tạo ra dị ứng, và các loại dị ứng tùy thuộc vào các hóa chất xúc tác với tế bào ở nơi nào trong cơ thể tiết ra như: Nếu tế bào Mast ở mũi tiết ra thì bị nghẹt mũi, sổ mũi , nếu ở phổi thì bị xuyễn, ho, ở da thì bị ngứa, nổi mề đai, lở vẩy chóc, ở ruột bị tiêu chảy, ở đầu bị nhức đầu. v.v......... -Kháng thể được đặc tên là Ig E hay reagin do hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể sản xuất rạ Cơ thể sản xuất ra nhiều loại kháng thể, có loại như IgG tiêu diệt vi trùng streptococcus ngăn ngừa nhiễm trùng, có loại chống vi khuẩn chống ký sinh trùng hoặc tất cả nhương vật lạ xâm nhập vào cơ thể con người để tạo bệnh. Nhương kháng thể này bám vào bề mặt của tế bào Mast và nằm tại đó trong nhiều năm. Kháng sinh là các vật lạ xâm nhập vào cơ thể con người làm cho cơ thể tạo ra phản ứng chống lại. Khi các dị ứng kháng sinh trong thực phẩm, bụi trong không khí vào trong cơ thể, gặp các kháng thể hai chất này kình chống nhau, kháng thể nằm sẳn bên cạnh các tế bào làm cho tế bào bị sưng, vỡ bể tiết ra hóa chất histamine chất này làm cho các mạch máu nở lớn ra, đưa tới áp xuất của các mao quản lên cao. Huyết thanh ứ ra ngoài tế bào làm cho da bị sưng, sinh ra sẩn, ban đỏ ngứa, mổi mề đay, ở muơi làm cho muơi bị nghẹt, chảy nước muơi sinh ra cảm. Dùng thuốc antihistamin bệnh có thể thuyên giảm tạm thời. Nếu tế bào bị bể tiết ra một chất dị ứng kích thích cơ thể, làm co thắt các mô trong phổi sinh ra xuyễn. Các huyết thanh ứ ra ngoài tế bào làm cho áp xuất máu xuống thấp có thể đưa tới bất tỉnh, chết trong vài phút vì thiếu dươơng khí. Nếu chích chất kích thích tố epinephine có thể cứu vãn được tình trạng này. Trong lần đầu dị ứng kích thích này có thể nhẹ, nhưng những lần kế tiếp có thể nguy hiểm chết người vì hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể đã tạo lập được sức đề kháng mạnh của kháng thể chống lại dị ứng. 3 triệu chứng chính đối với cơ thể là: Ngoài da: Sẩn, ngứa, xưng đỏ, mạch máu xưng phồng, ngứa, ngứa vẩy chóc. Ruột: Xưng môi, xưng miệng, xưng cuống họng, ói mửa, xình bụng, đầy hơi, đau cuộn, tiêu chảy. Hệ thống hô hấp: Xuyễn (mạch máu trong phổi nở lớn) viêm màng mũi (nghẹt mũi, chảy nước mũi) khò khè, khó thở, ho kinh niên. Những phản ứng của dị ứng cảm ứng bén nhạy này có thể xảy ra ngay khi ăn nhưmg loại thực phẩm dị ứng, hoặc sau vài giờ, có khi vài ngày sau đó. Có những người có cảm ứng quá mạnh, chỉ cần ngửi hoặc sờ mó vào thực phẩm là có thể bị ngay dị ứng. Cảm ứng không chấp nhận: Thực phẩm có cảm ứng không chấp nhận vào trong cơ thể không do hệ thống miẽn nhiễm phản ứng, mà do trong cơ thể không có loại điều tố để có thể tiêu hóa được thực phẩm này. Thí dụ: Không có một loại điều tố lactase nên trong cơ thể không thể tiêu hóa được loại Lactose trong sữa sinh ra đầy hơi, sình bụng, tiêu chảy. Ngoài những loại thực phẩm còn có thể do nhiều nguyên nhân khác như: Độc tố: Thực phẩm có thể bị ô nhiễm do vi trùng botulin, thủy ngân, thuốc giết xâu bọ. Gia chất: Bò nhiễm các hóa chất như nitrites, sulfites, aspartame, bột ngọt, các chất mầu nhuộm thực phẩm. Dược tính: Do các phản ứng của thuốc tạo ra các loại caffein, các loại thuốc lấy ra từ thảo mộc. Điều tố: Thiếu các điều tố như lactose intolerancẹ Chữa trị: Hiện nay không có thuốc nào chữa trị các dị ứng của thực phẩm. Chích antihistamine chỉ tạm thời cho dị òứng phấn hoa hoặc các lá cây. Tuyệt đối không ăn những thực phẩm tạo dị ứng là cách chữa trị duy nhất. Sau đây là phương cách tìm và tránh không ăn những loại thực phẩm tạo dị ứng. -Không nên ăn các loại thực phẩm tạo nhiều dị ứng liệt kê dưới đây trong 4 ngày. Đến ngày thứ 5 thì bắt đầu ăn lại từng loại một để xem phản ứng. Nếu không có phản ứng, ăn kế tiếp loại khác vào ngày sau. Xin nhớ kiêng cử những loại này sẽ làm cho cơ thể khỏe mạnh hơn chứ không gây yếu đau gì cả. -Trứng, các loại thực phẩm có pha trứng. -Đồ uống mầu đậm: như trà, caphê, cocạ -Lúa mì, có thể ăn được gạo. -Cholesterol: các loại có chocolạ -Sữa: các sản phẩm làm bằng sữa, như bơ, phoma, kem, da uạ... -Cà chua: các sản phẩm có cà chuạ -Trái cây chua: chanh, bưởi, cam, các loại nước làm bằng trái cây chua. -Đường. Nếu cảm thấy có phản ứng thì đầu tiên dùng vitamin C để hoà loãng các chất đó trong bao tử. -Lấy 1 thìa bột vitamin C hòa chung với 1 ly nước và uống. Nếu không cảm thấy kết quả sau 15 phút thì lấy 1 muỗn Epsom salt hoà với nước để uống. Phần lớn các trường hợp uống chất này đều khỏi cả, hoặc có thể dùng: -Alka seltzer gold. Các loại thuốc chống acid nhu Maalox cần phải hỏi các bác sĩ trước khi dùng. Làm sao đề phòng dị ứng Nếu biết mình bị dị ứng thực phẩm, mỗi khi ăn phải coi kỹ những chất trong thực phẩm có chất nào làm cho mình bị dị ứng không. Khi ăn ở tiệm, phải biết rõ đồ ăn có làm với những chất mình bị dị ứng không, hỏi chủ tiệm cho kỹ trước khi ăn, lựa thực phẩm để ăn là một vấn đề quan trọng. Mang trong người Epinephine và hiểu rõ cách xử dụng khi hữu sự. Nếu thấy bị phản ứng dị ứng phải đi bác sĩ ngay, ngay cả trường hợp thấy mình bị nhẹ hoặc sắp hết. Triệu chứng bị nhẹ có thể khởi đầu của triệu chứng bị nặng kế tiếp sau từ 10 đến 60 phút. Viết tất cả những thực phẩm ăn trong ngày kể cả đồ uống trong 2 tuần lễ. Ghi nhận tất cả những triệu chứng mình cảm nhận khi bị dị ứng để loại bỏ những loại thực phẩm gây bệnh và phòng ngừa. Sưu tầm